Venedik Elcilerinin Raporlarina Göre Osmanlinin Ihtisamli Yillari

Osmanli Imparatorlugunun XVI. asrin sonlarindan itibaren bütün kurumlarinda topyekn bir bozulma yasandigi ve Osmanli ihtisaminin evvela duraklayip, sonra gerilemeye basladigi yaygin bir kanaattir. Ancak aslinda bu sancili yillar, büyük bir buhranla yüzlesen devletin kendisini degisen ve dönüsen dünyanin sartlarina intibak ettirmesi süreci olarak anlasilmalidir. Yayinevimizin Venedik balyos raporlari serisinin bu kitabinda, söz konusu degisim-dönüsümün daha iyi anlasilmasini saglayacak dört raporu sizlere takdim ediyoruz. Raporlar, Giovanni Moro 1590, Lorenzo Bernardo 1592, Mateo Zane 1594 ve Leonardo Donya 1596 ait. Balyoslar, mevcut Osmanli siyas, asker, idar, iktisad yapisina dair etraflica malumat veriyorlar. Basta padisahlar ve vezirler olmak üzere dönemi siyas aktörlerinin fizik görünümlerinden karakter özelliklerine, birbirleriyle rekabetlerinden idarecilik vasiflarina kadar sasirtici istihbaratin pesinden kosuyorlar. Hala cihan payitahti olan Istanbulu, ikliminden gündelik yasantisina, ihtisamli mimar eserlerinden tabii güzelliklerine kadar resmetmekten geri kalmiyorlar.