Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-1894

Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar kitabi Engelsin son dönemlerinde yazmis oldugu mektuplari iceriyor. Kitap bize materyalist tarih görüsünün önemli yanlari hakkinda bilgi veriyor. Genclerin bazen ekonomik yani ona uygun olandan daha cok vurgulamalari olgusundan Marxla benim de kismen sorumlu tutulmamiz gerekir. Hasimlarimiz karsisinda onlarin yadsidiklari ana ilkeyi vurgulamamiz gerekiyordu; ne var ki, etkilesime katilan öbür etkenleri onlara uygun ölcüde vurgulayacak ne zaman, ne yer, ne de firsat bulabildik. Ama bir tarih kesimini sunmaya, yani teoriyi pratige uygulamaya girisildiginde sorun farkliydi ve hicbir yanlisliga izin yoktu. Ama ne yazik ki yeni bir teorinin ana ilkelerini, her zaman dogru bicimde olmasa bile, özümser özümsemez o teoriyi tümüyle anladiklarini sananlar pek sik görülüyor. Simdilerde yeni Marksist olmuslarin bircogunu bu elestirinin disinda sayamam; cünkü en sasirtici sacmaliklar o cevrede üretiliyor...