Bir Devlet Iki Cumhuriyet

Türkiye Cumhuriyetinin anayasal kurulusuna iliskin iki karsit fikrin ve pratigin birbiriyle mücadelesi icerisinde oldugunu vurgulayan bu kitap, özellikle 1920den 1924e kadar olan dönemi etraflica incelemektedir. Cumhuriyet anayasalarini yapan kurucu meclis tutanaklarinda ve Cumhuriyetin korunmasina iliskin Anayasa Mahkemesi kararlarinda net olarak gösterilen bu catismanin varligi, Türkiyenin gercek anayasal sorunu olarak sunulmustur En kaba tanimiyla egemenligin kaynaginin halkta oldugu siyasal form olarak cumhuriyet, egemenlik kavraminin evriminde bir kopus yaratmistir. Rousseau ve Sieyesin düsünceleri ekseninde kopus, egemenligin bir olan monarktan cok olan halka gecisi sorunu olarak tanimlanabilir. Rousseaudan kaynagini alan halkin temsil edilemez olusu fikri, halk egemenligi üst kurgusunun ve egemenligin dogrudan dogruya halk tarafindan kullanilmasinin; Sieyesten kaynagini alan ulusun ancak temsilcileri araciligiyla konusabilecegi fikri ise ulus egemenligi kurgusunun ve egemenligin temsilciler eliyle kullanilabileceginin düsünsel dayanaklari olmustur. Türkiyede Cumhuriyetin iki karsit kurulusunu, halk egemenligi üst kurgusuna dayanan 1921 Anayasasi ve ulus egemenligi kurgusuna dayanan 1924 Anayasasi baglaminda inceleyen arastirma, 1924 anayasal düzeni icinde halka cizilen sinirlarin, 1961 ve 1982 Anayasalarinda ulus egemenligi kurgusu icinde nasil konsolide edildigini ortaya koymaktadir. Günümüzdeki Anayasa tartismalari acisindan önemli bir basvuru kaynagi.