Türkiyede Cerkes Diasporasinin Siyasi Tarihi

Türkiye tarihinde, Cumhuriyetin kurulusundan baslayarak 1950li yillara kadar rejimin ana hedefi, Anadoluda Osmanlidan arta kalan halklardan bir Türk ulusu yaratmakti. Devlet acisindan Cerkesler her ne kadar Kürtlerle birlikte öteki sayilsalar da, Müslüman olduklari icin Ermeni, Musevi ve Rumlardan ayriliyor, ve bu anlamda Türklesmek ve yaratilacak Türk Ulusunun bir parcasi olmak icin gerekli önkosullara sahip olan bir halk olarak kabul görülüyordu. Genel Türkiye siyaseti icinde zaman zaman hain damgasi yediler örnegin Milli Mücadele döneminde yada güvenilmez unsurlar olarak görüldüler örnegin 1970lerden sonra diaspora icerisinde farkli ideolojik egilimlerle birlikte harekete gecen bir Cerkes aktivizmi dogmaya baslayinca. Zaman zaman ise devletin bekasi icin müttefik ve akraba halk sayilarak komünizme ve dis tehlikelere karsi saflarin en önüne oturtuldular. Temeli 2012 yilinda Londra Üniversitesinde sunulan bir doktora tezine dayanan bu kitabin yazari Dr. Zeynel Abidin Besleney, elinizdeki calismanin amacini; dünden bugüne Türkiyede Cerkes diaspora siyasetinin tarihsel ve toplumsal özelliklerini, diasporada yasanan ideolojik farkliliklarin ulastigi boyutlari karsilastirmali olarak incelemek ve bunu yaparken Cumhuriyetin ulus yaratma siyasetinin icinde Cerkeslerin konumunu dogru bicimde tanimlamaya calismak olarak acikliyor. Acaba Türkiyede analitik bir cerceveye oturtulabilir gercek bir Cerkes Diaspora Siyaseti var midir sorusundan hareket ederek incelemesini yaptigi 1864-2011 arasindaki döneme iliskin literatürün genel olarak zayif oldugunu yakin dönemde zenginlesmeye baslamasina ragmen, özellikle Cerkes aktivizmi icinde yer alan enformel siyasi gruplar ve Islami hassasiyete sahip kurumlarin üzerine yapilmis kayda deger akademik calismalarin bulunmadigini tespit eden Besleney, karsilastirmali bir yöntem izleyerek Cerkes diasporasinin tüm bilesenlerini ele alip, onlarin siyasal, kültürel ve manevi hassasiyetlerini gerekceleriyle irdeliyor. Kendisinin de Cerkes ve bu nedenle bir anlamda iceriden biri olmasinin getirdigi etik ve pratik engellerle de bogusan yazar, ayrica ilk genclik yillarinda Cerkes aktivizmi icinde yer almis olmasinin getirdigi zorluklari ve avantajlari, bu arastirmanin yönteminin önemli araclari olarak kullaniyor.