Türkistan ve Uzak Dogu Seyahatnamesi

Maveraünnehr sakinlerinin alicenapligina gelince, bütün ülke bir aile gibidir. Eger biri bir digerinin evine giderse, kendisini kendi evindeymis gibi hisseder. Eger evlerine bir misafir gelirse, hicbir yüksünme duymadan onun ihtiyaclarini karsilamak icin ellerinden geleni yaparlar. Bunu yaparken agirladiklari kisinin kim olduguna bakmaz, bunun icin herhangi bir karsilik beklemez, sadece asalet ve zenginliklerini göstermek isterler. Herkes elinden geldigince ve gücü nispetinde misafirini agirlamaya calisir. Bütün gün kapisini calacak birine karsi hazirlikla mesgul olur; ikramda bulunacagi birinin kapisini calmasinin özlemi icindedir. Mahallelerine bir yolcu geldiginde onu kapip misafir etmek icin birbirleriyle yarisirlar. Baska insanlar mal toplamak, para biriktirmek icin birbirleriyle yarisirken, onlar ellerindeki avuclarindaki baskalarina ikramda bulunmak icin yarisirlar. Servet ve para sahibi olanlar, genellikle paralarini kendi zevkleri ve Allahin hosnut olmayacagi seyler ugruna ve birbirleriyle yarismak icin harcarlar. Maveraünnehirli zenginler ise genellikle paralarini okullar, hanlar ve yollar yaptirmak icin harcarlar. Duyduguma göre Maveraünnehrde on binden fazla han vardir ve bunlarin cogunda misafirlere yemek verilir, bineklerinin yem ihtiyaci karsilanir. Semerkandda ve banliyölerinde soguk sebili olmayan ne bir han gördüm, ne mahalle, ne de yol. Kültürlü kisilerden isittigime göre Semerkand ve civarinda ücretsiz soguk su ikram edilen iki binden fazla yer vardir. Her vakifta duvar icine yapilmis, üzeri bakir ve seramikle kapli sebiller bulunmaktadir. Bu ülke halki genellikle ilme ve adalete düskündür. Cok azi haric, herkes helal lokma yemeyi sever. Haram lokma pesinde kosanlar gercekten cok azdir.