Mizanül - Hakk Fi Ihtiyaril - Ehakk

En Dogruyu Secmek Icin Hak Terazisi olarak günümüz Türkcesine cevirebilecegimiz Mzanül-Hakk f Ihtiyaril-Ehakk, kendi döneminde kisir cekismelere dönüsmüs olan din ve ilm tartismalari ele alan bir eserdir. Katip Celebi, bu tartismalari belli bir usul dairesinde inceleyerek Osmanli ilim ve kültür hayatinda gözlemledigi aksakliklari belirtmis ve bunlarin sebeplerine inerek mevcut durumu elestirel mahiyette bir eser kaleme almistir. Eser, akl ilimlerin gerekliligi konusunda yazarin düsüncelerini iceren bir mukaddime, yirmi bir farkli konu ve bir hatimeden mütesekkildir. Yazar, eserinde sadece ilm meseleler üzerinde durmamis, ilmiyyenin ve yönetimin halk üzerindeki yetkileri ve etkilerini de yeri geldikce eserinde zikretmistir. Katip Celebi, ilim ehlinin ve yöneticilerin deyim yerindeyse halkin suyuna gitmesi gerektigi, tebaanin örf ve adetlerini zor kullanmanin degistiremeyecegini hatta ve hatta bu zor kullanimin yanlis da olsa mezkur uygulamalara halkin daha siki sarilacagini belirtmesi oldukca önemlidir. Katip Celebi, eserinde toplumu bölen unsurlari da yer yer ele almis ve bunlarla ilgili olarak özellikle orta yolu tavsiye eden söylemlerde bulunmustur. Ibn Arab hakkinda yasanilan tartismalar, Kadizadeliler ile Sivasler arasindaki sürtüsmeler ve Yezid hakkindaki mütaalalari yazarin okura ve topluma orta yolu tembihledigi konular arasinda sayilabilir.