Libya - 2. Abdülhamid Zamaninda Bir Osmanli Binbasisinin Gözünden

Abdülvahid Efendi, Sultan II. Abdülhamid tarafindan bugünkü Libya topraklarina gönderilmis bir Osmanli subayidir. Osmanli Devleti, iceride büyük ekonomik krizler, siyasi calkantilar ve milliyetcilik isyanlariyla bogusurken, disarida da Rus saldirilari ile Ingilizler ve Fransizlar gibi sömürgeci güclere karsi amansiz bir mücadele veriyordu. Mill birligini oldukca gec sayilabilecek bir tarih olan 1870 yilinda tamamlayabilen Italya da gözlerini cok yakin bir yer olan Libya topraklarina dikmisti. Öte yandan 1881de Tunusun Fransizlar, 1882de de Misirin Ingilizler tarafindan isgalinden sonra Trablusgarp eyaleti Osmanli Devleti icin daha da ehemmiyetli bir yer haline gelmisti. Osmanlilar, halihazirda devletin bir parcasi olarak mevcudiyetini devam ettiren Trablusgarp eyaleti hakkinda bölgede görev yapan devlet yetkilileri sayesinde bilgi toplamaya devam ediyor, buradan gelen raporlarla merkezden oldukca uzak olan bu topraklardaki varligini sürdürmeye calisiyordu. Libyada merkeze bilgi akisi saglayan isimlerden birisi de degisik araliklarla bölgede görev yapan Binbasi Abdülvahid Efendidir. On yili askin bir süre Trablusgarp ve Bingazi cevresinde resm vazifeli olarak bulunan Abdülvahidin kaleminden dökülen bilgiler bölgeye yönelik stratejiler acisindan son derece önemlidir. O, 1870-1881 yillari arasinda topladigi bilgileri bir rapor haline getirip bizzat hazirladigi harita ile birlikte zamanin padisahi Sultan II. Abdülhamid Hana takdim etmistir. Binbasi Abdülvahidin Libyada görev yaptigi zaman diliminde Osmanli Devleti zor günler geciriyordu. O, sanki hicbir sorun yokmus gibi tamamen kendi vazifesine odaklanmis, Libyanin muhtemel isgallere karsi savunulabilmesi icin neler yapilabilecegini bütün detaylari ile ortaya koymustur. Buradaki görevini hakkiyla yerine getiren bu Osmanli subayi tarihteki essiz yerini almistir. Raporu Libyanin yakin gecmisine isik tuttugu gibi Libya halkinin bugün yasadigi sorunlarin kökeni hakkinda da kiymetli veriler sunmaktadir. Rapor sahibi Binbasi Abdülvahidin ruhu sad olsun