Gece Cökerken - Osmanlida Gece Hayati

Osmanlinin izbe sokaklarina saptigimizda sokakta kimleri görmeyiz ki Isyan hazirliginda olan yenicerileri mi, hirsizlari mi, sokak köpeklerini mi, isret alemlerinin müdavimlerini mi Gece sokakta yürüyenler karanligin perdesi altinda gözlerden irak kalabilirdi, peki ya kulaklardan Padisahin, deliksiz bir uykunun sadece ihtimaline sahip olabildigi gecede, yapay isiklarin nazarindan, kolektif dikizden kacan baska bir Osmanli nizami kurulurdu. Herkesin bilip de sustugu, sadece karanlikta kol gezen baska bir alemdi bu. Gündüzün muktedir ve makbulü, yerini gecenin kendi muvazenesine birakir, hiyerarsiler degisir, gözlerden uzak olmanin özgürlügü, görememenin korkusuyla bir araya gelirdi. Deliksiz uykunun imkanini ancak sokaktakiler belirlerdi. Basta Istanbul olmak üzere, 18 yüzyilin Osmanli kentlerinde karanlik, gölge ve isik farkli iktidar iliskilerini, var olma bicimlerini ve gündelik hayati belirleyen, görülemeyen ama hissedilen sinirlardi. Görülmek veya görülmemek ait olunan sinifa göre lüks veya tehlike unsuru olabilirdi. Bu kitabin yazari, bu iki ihtimalin baglama göre padisahtan sokak serserisine, evinde derin uykusuna dalan mazbut mahallelilerden bekar odalarinin sakinlerine nasil degistigini bizlere gösteriyor. Ayrica, cesitli arsiv kaynaklari ve zengin edeb metinlerle farkli toplumsal gruplarin karanlik deneyimlerine bir nevi isik tutuyor.