Ordu ve Millet

Millet ve ordusu arasindaki bag retorigi iyice yayginlasti ve hem siviller hem de ordu mensuplarinca bolca kullanildi. Ordu ve millet arasindaki bu organik iliski teorisinin merkezinde, sanayilesmis ülkeler arasinda gelecekte cikmasi muhtemel savasin zorluklarina gögüs gerebilmek icin silahli uluslar yaratma ihtiyacinin altini cizen yazarlarin etkisi duruyordu. ... Dönemin sosyal Darwinist teorilerinden güclü bir sekilde etkilenen ve iki savas arasi dönemde topyekn askeri hazirligin habercisi olan bu teoriler, Almanya ve Osmanli Imparatorlugu gibi devletlerde kabul gördü. ... Bu durum savastan sonra iyice siddetlendi. Almanya ile Türkiyenin kaderi Birinci Dünya Savasi sirasinda birbirine baglanmis, asker ittifak 1918de ortak maglubiyeti getirmistir. Sürec Almanya icin yikici bir antlasma, Türkiye icin bir basari hikayesiyle sonuclansa da iki ülke savasin ardindan alt üst edici degisimlerden gectiler. Ikisi de kendisini, baslica temsilcileri Ingiltere ve Fransa olan yeni emperyalist düzenin magdurlari olarak görüyorlardi. Iki ülkede de, buna reaksiyonla güclenen milliyetcilikle beraber, radikal bir militarizm gelisti. Tarihci Emre Sencer, elbette köklü farkliliklara sahip olsalar da, bu cercevede anlamli bir mukayese imkani sunan 1930lar Almanyasi ve Türkiyesinde, asker kültürün baskin etkisini inceliyor. Orduya subaylara özgü bakis acisinin, iki savas arasi dönemde tümüyle siyasetin ve kültürün bicimlenmesinde oynadigi rolü görüyoruz.