Tophane-i Amire Müsiriyeti

Fatih Sultan Mehmedin Istanbulu fethetmesi sonrasinda temelleri atilan ve sonraki padisahlarin dönemlerinde gelistirilerek büyük bir asker sanayi merkezi haline getirilen Tophane-i mire, 1826 yilinda Yeniceri Ocaginin kaldirilmasi ile Topcu Ocagi olarak Osmanli asker sistemi icerisinde varligini korudu. 1832 yilina gelindiginde ise Topcu Ocagi yerini Tophane-i mire Müsiriyetine birakti. Tophane-i mire Müsiriyeti adli bu eser, Müsiriyet olarak ihdas edilmesi sonrasinda merkez modern bir asker kurum hüviyetine kavusturulan Tophane-i mire Müsiriyetinin teskilat yapisi ile kendisine bagli kurum ve nezaretlerin idari organizasyonunu ilk defa bütüncül bir sekilde ele alarak konuyla ilgili yapilmis diger calismalardan ayriliyor. Yazar Dr. Pinar Cevik Azap ayrica Osmanli kara ordusu asker imalat ve ithalatinin gerceklestirildigi yegane kurum olma özelligine sahip olan Tophane-i mire Müsiriyetinin asker sanayiinin idaresindeki fonksiyonunu titizlikle inceliyor. Pinar Cevik Azap, Tophane-i mire Müsiriyetinin idari yapisini incelerken, bu kurumla iliskili cok sayida farkli kurum ve yapi hakkinda da degerli bilgiler sunuyor. Tophane-i mire Müsiriyetine bagli Karantina Nezareti ve Mühendishane-i Berri-i Hümayuna ek olarak, sehrin farkli bölgelerinde yer alan topcu kislalari, fabrikalar, asker hastaneler, poligon-i hümayunlar gibi dönemin simgesi haline gelmis bazi yapi ve tesisleri de calismaya dahil ederek Tophane-i mire Müsiriyeti etrafinda sekillenen Osmanli asker sanayiinin bir panoramasini veriyor ve böylelikle döneme dair bütüncül bir okuma yapma imkani sagliyor. Editörün görüsü Pinar Cevik Azap, alisilanin aksine Tophane-i mire Müsiriyeti hakkindaki eserinde kurumu yalnizca asker sanayi acisindan degerlendirmeyip, müsiriyetin idari yapisini da detayli bicimde inceleyerek konuyu bütüncül bir bakis acisiyla ele aliyor. Bu anlamda Tophane-i mire üzerine yazilan diger eserlerden farkli bir yerde konumlandirabilecegimiz bu eser alandaki biricikliginin yaninda cok önemli bir boslugu da doldurmaktadir.