II. Abdülhamid Han

DISRAELI Abdülhamid ne sefh, ne müstebid, ne mutaassip, ne de müfsid bir adam degil, adil ve memleketini seven bir hükümdardi. HUNTINGTON Bosforda oturan ihtiyar tilki, dünya capinda bir siyas idi. INGILIZ SEFRI OCONNOR Avrupada barisi koruyan adamdir. LAMOUCHE Hodbin olmakla beraber zek, kurnaz ve gayet caliskandi. JOAN HASLIP O asla cani ve zalim degildi; tarih bir gün onun, daima milletinin saadeti icin calistigini yazacaktir. INGILIZ SEFRI LAYARD Cok sevimli, iyi niyetli, dogru sözlü, nazik ve insan duygularla mücehhez, tebaasinin hayri icin elinden gelen her seyi zevkle yapmaya hazir bir kimse olarak görünüyordu. FRANSIZ ELCISI BOMPARD Sultan Abdülhamid Han, kendisiyle oynanilir bir padisah degildir. Zamaninda Avrupada onun kadar dis siyasete asina bir diplomat yoktu. Büyük feraset sahibi bir diplomat oldugundan, politika islerini tehlikeli yerlerden gecmeyerek idare ederdi. LORD FICHER Üc sene süren Akdeniz Filosu amiralligim esnasinda iki sahsiyete tesadüf etmistim Sultan II. Abdülhamid ve Papa XIII. Leon... Sahsen II. Abdülhamide karsi derin bir hürmetim vardir. Halbuki bizim sefrimiz, benim görüsüme katilmiyordu. Bu gibi isleri kavranmis olanlar, Abdülhamidin bütün Avrupanin en usta ve hizli düsünen diplomatlarindan olduguna hükmetmekte gecikmez. Bu kitap onun 34 yila yaklasan hükümdarliginin tenkitli tarihidir.