Türklerin Yazili

Toderini hem Avrupada yazilmis Türk tarihi, edebiyati ve kültürüne ait kitaplari elde etmis hem de Istanbulda kitapcilardasahaflarda buldugu Farsca, Arapca el yazmalarini, Istanbulda basilmis Türkce eserleri satin almis ve onlari incelemistir. Ayrica yazarin Istanbuldaki kütüphanelerde de calistigi eserdeki ifadelerinden anlasilmaktadir. Türklerin 18. yüzyildaki kültür ve edebiyat dünyasinin hem medreseleri, kütüphaneleri, matbaasi ve bastiklari kitaplari ile yarattiklari maddi kültür degerlerini hem de Istanbul ve Istanbul disindaki medreselerde, diger sosyal cevrelerde ve sarayda cesitli bilim, müzik, sanat ve felsefeye dair ögretilerle olusan zihinsel, ruhsal, insan degerlerini bir bütün halinde Toderininin eserinde bulmak mümkündür. Eserde ayni zamanda Istanbuldaki sosyal ve ferd yasantilar, hayat tarzlari hakkinda da bilgi edinilebilir. Cünkü Toderini sadece Istanbuldaki medreseleri, kütüphaneleri, matbaayi ve onlarla iliskili tarih olaylari anlatmamis, kendi yasantilarini, tanistigi yerli ve yabanci kisileri, onlarla kurdugu iliskileri, kendi merak alanlarini da anlatan adeta bir hatira kitabi da kaleme almistir. Iste bu yüzden Toderini renkli anlatimlarla, hayattan alinmis cesitli kesintilerle, enteresan gözlemlerle dolu bir eser meydana getirmistir. Eser, mütercim Mehmet Serdar Bekarin emegi ile akici, saydam ve kolay anlasilir bir üslba sahiptir. Ayrica Toderini samimi bir üslp kullanmis, düsündügünü acikca ifade etmekten cekinmemis ve objektif bir gözlemci olarak Türklerin örf ve adetlerini, zihinsel yapilarini, hayat tarzlarini tespit etmistir. Türkleri övmüs olmasina ragmen Toderini zaman zaman onlari tenkit eden objektif tespitler de yapmistir. Gönül Tekin