Birinci Mecliste Muhalefet

Birinci TBMMdeki asil mücadele, her ikisi de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adini arkasina alan, ancak kurulus tarihleri göz önünde tutularak, Birinci ve Ikinci Grup adlariyla anilan iktidar ve muhalefet gruplari arasinda cereyan etti. Ikinci Grupun temel elestiri konularinin basinda kisi tahakkümüne karsi tavir geliyordu. Muhalifler, meclis egemenligi kavramina dayaniyor, fiilen olusabilecek her türlü kisisel yönetime karsi tepki gösteriyorlardi; meclisin üzerinde yetkili makam tanimama konusunda duyarliydilar. Meclis yetkilerinin bir bölümünün Baskumandana devredilmesi, Meclis Baskaninin ayni zamanda Heyet-i Vekilenin baskani olmasi ve vekillerin sadece aday gösterdigi kisiler arasindan secilebilmesi gibi uygulamalarla, yetkiler Mustafa Kemal Pasanin sahsinda toplandiginda, Ikinci Grup, hakimiyet-i milliye ilkesinden hareketle sert muhalefet yapti. Ikinci Grup, kanuna dayanan bir yönetim kurulmasini da ilke edinmisti. Bunun dogal sonucu olarak temel hak ve özgürlükler konusunda daha duyarli olmus, basina buyruk Istiklal Mahkemelerine ve bunlarin uygulamalarina karsi cikmisti. Ilk yayimlanisindan bu yana ceyrek asirdir basvuru kaynagi niteligini kazanmis, ortaya koydugu ayrintili ve kapsamli arastirmayla önemini halen koruyan Birinci Mecliste Muhalefet, gözden gecirilmis ve genisletilmis bu basimiyla da, bizi sahici Cumhuriyet tarihimize yaklastiracak calismalardan biri.